ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ର ଯୋଗାଯୋଗ ଏବଂ ଉତ୍ତର ପୂର୍ବ ବିକାଶ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ଜ୍ୟୋତିରାଦିତ୍ୟ ଏମ୍. ସିନ୍ଧିଆଙ୍କ ମାର୍ଗଦର୍ଶନରେ, ଡାକ ବିଭାଗ (DoP), ସଫଳତାର ସହ IT 2.0 – ଉନ୍ନତ ଡାକ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା (APT) ଆରମ୍ଭ କରିଛି। ଏହି ଐତିହାସିକ ଡିଜିଟାଲ୍ ଅପଗ୍ରେଡ୍ ଏହାର ସମସ୍ତ ୧.୬୫ ଲକ୍ଷ ଡାକଘରକୁ ବିଭାଗର ଆଧୁନିକୀକରଣ ଯାତ୍ରାରେ ଏକ ପରିବର୍ତ୍ତନକାରୀ ପଦକ୍ଷେପକୁ ଚିହ୍ନିତ କରେ, ଯାହା ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଡିଜିଟାଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ଏବଂ ମେକ୍ ଇନ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ସହିତ ସମନ୍ୱୟ ରଖେ। IT 2.0 ଦ୍ୱାରା ଦ୍ରୁତ, ଭରସାଯୋଗ୍ୟ ଓ ନାଗରିକ କେନ୍ଦ୍ରିତ ଡାକ ଓ ଆର୍ଥିକ ସେବାଗୁଡିକ ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ କୋଣକୁ ପହଞ୍ଚି ପାରିବ, ଯାହା ଭାରତୀୟ ଡାକର ସମାବେଶୀ ଏବଂ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ ସେବା ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ଦର୍ଶାଏ।
IT 1.0 ର ସଫଳତାକୁ ଆଧାର କରି, ନୂତନ ଉନ୍ନତ ଡାକ ପ୍ରଯୁକ୍ତି (APT) ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଏକ ମାଇକ୍ରୋସର୍ଭିସ୍–ଭିତ୍ତିକ ଆପ୍ଲିକେସନ୍ ର ଚାଲୁ କରିଛି ଯାହା ଦ୍ରୁତ, ଭରସାଯୋଗ୍ୟ ଓ ସହଜ ନାଗରିକ କେନ୍ଦ୍ରିତ ସେବା ପ୍ରଦାନ କରେ। ଏହାର ରୂପରେଖା ଓ ବିକାଶ ସ୍ବଦେଶୀ ସି.ଇ.ପି.ଟି (CEPT) ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଛି, ଏବଂ ଏହି ଆପ୍ଲିକେସନ୍ ମେଘରାଜ 2.0 କ୍ଲାଉଡ୍ ଭିତିଭୂମି ଉପରେ ସ୍ଥାପିତ ହୋଇଛି, ଯାହାକୁ BSNLର ଜାତୀୟସ୍ତରୀୟ ସଂଯୋଗକ୍ଷମତା, ସହଯୋଗ କରୁଛି।
ମାନ୍ୟବର କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ସିନ୍ଧିଆ କହିଛନ୍ତି, “APT ଭାରତୀୟ ଡାକକୁ ଏକ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ସାର୍ବଜନୀନ ପରିବହନ ଏବଂ ସଂଚାଳନ ସଂଗଠନରେ ପରିଣତ କରିବ। ମାନ୍ୟବର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଜୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ, ଏହା ପୂର୍ଣ୍ଣଶକ୍ତିରେ ଆତ୍ମନିର୍ଭର ଭାରତ, ଏକ ସଶକ୍ତ, ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ଡିଜିଟାଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ପାଇଁ ପଥ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରୁଛି।”
APT ର ପ୍ରମୁଖ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି:
1. କ୍ଷୁଦ୍ର ସେବାସମୂହ, ମୁକ୍ତ ଏ.ପି.ଆଇ.(API) ଆଧାରିତ ସ୍ଥାପତ୍ୟ
2. ଏକକ, ଏକୀକୃତ ଉପଭୋକ୍ତା ଇଣ୍ଟରଫେସ
3. କ୍ଲାଉଡ୍-ପ୍ରସ୍ତୁତ ନିୟୋଜନ
4. ବୁକିଂ ଠାରୁ ଡେଲିଭରି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏଣ୍ଡ-ଟୁ-ଏଣ୍ଡ ଡିଜିଟାଲ୍ ସମାଧାନ
5. ପରବର୍ତ୍ତୀ-ପିଢିର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମତା – QR କୋଡ୍ ଭିତ୍ତିକ ଅଦାନ-ପ୍ରଦାନ, OTP ଭିତ୍ତିକ ଡିଲିଭେରୀ, ଇତ୍ୟାଦି।
6. ମୁକ୍ତ ନେଟୱାର୍କ ସିଷ୍ଟମ୍ – ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ମଧ୍ୟ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ସଂଯୋଗ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା
7. ଏକ ୧୦-ଅଙ୍କ ବିଶିଷ୍ଟ ଆଲଫାନ୍ୟୁମେରିକ୍ DIGIPIN – ବିତରଣ ସଠିକତା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ
8. ଉନ୍ନତ ରିପୋର୍ଟିଂ ଏବଂ ବିଶ୍ଳେଷଣ
IT 2.0 ର ପ୍ରଚଳନ ଏକ ପର୍ଯ୍ୟାୟବଦ୍ଧ ଏବଂ ସୁସଙ୍ଗଠିତ ଉପାୟରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଇଥିଲା। କର୍ଣ୍ଣାଟକ ପୋଷ୍ଟାଲ୍ ସର୍କଲରେ (ମେ-ଜୁନ୍ ୨୦୨୫) ଏକ ସଫଳ ପାଇଲଟ୍ ପରେ, ମିଳିଥିବା ଶିକ୍ଷା ଓ ଅନୁଭବକୁ ଗ୍ରହଣ କରି ପ୍ରଣାଳୀ ଏବଂ ଯୋଜନାକୁ ସୁଧାର କରାଯାଇଥିଲା । ସର୍କଲରେ ୧୫.୦୭.୨୦୨୫ ରୁ ୦୪.୦୮.୨୦୨୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ରୋଲଆଉଟ୍ ଅନୁସରଣ କରାଯାଇଥିଲା।
ମେ-ଜୁନ୍ ୨୦୨୫ ମାସ ମଧ୍ୟରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ପୋଷ୍ଟାଲ୍ ସର୍କଲରେ ସଫଳ ପାଇଲଟ୍ ପରେ ପର୍ଯ୍ୟାୟବଦ୍ଧ ଏବଂ ସଂରଚିତ ଉପାୟରେ ରୋଲଆଉଟ୍ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଇଥିଲା। ପ୍ରଣାଳୀ ଏବଂ ଯୋଜନାକୁ ସୁଧାରିବା ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟ ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଶିକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। “ଓଡ଼ିଶା ସର୍କଲ” ରେ ୧୫.୦୭.୨୦୨୫ ରୁ ୦୪.୦୮.୨୦୨୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ରୋଲଆଉଟ୍ ଆରମ୍ଭ ହେଲା। ୪ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫ ରେ ସମସ୍ତ ୨୩ ଟି ପୋଷ୍ଟାଲ ସର୍କଲରେ ରୋଲଆଉଟ୍ ଶେଷ ହୋଇଥିଲା, ଯେଉଁଥିରେ ସମସ୍ତ ଡାକଘର, ମେଲ ଅଫିସ ଏବଂ ପ୍ରଶାସନିକ ୟୁନିଟ୍ ସମେତ ୧.୭୦ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ APT ରେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲେ।
ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ପରିବର୍ତ୍ତନର ସଫଳତା ଏହାର କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ବୋଲି ଚିହ୍ନଟ କରି, ଭାରତୀୟ ଡାକ ବିଭାଗ “ଟ୍ରେନ୍ – ରିଟ୍ରେନ୍ – ରିଫ୍ରେଶ୍” ନୀତି ଅଧୀନରେ ମାଷ୍ଟର ଟ୍ରେନର, ୟୁଜର ଚାମ୍ପିଅନ୍ସ ଏବଂ ଏଣ୍ଡ-ୟୁଜର୍ସଙ୍କୁ ନେଇ ଏକ କାସ୍କେଡ୍ ମଡେଲ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ୪.୬ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ତାଲିମ ଦେଇଥିଲା। ଏହା ପ୍ରତ୍ୟେକ ସ୍ତରରେ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଏବଂ ଦେଶବ୍ୟାପୀ ଅଭିଗ୍ରହଣକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିଥିଲା।
ଏହି ନୂତନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଗୋଟିଏ ଦିନରେ ୩୨ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୁକିଂ ଏବଂ ୩୭ ଲକ୍ଷ ଡେଲିଭରି ସଫଳତାର ସହିତ ପରିଚାଳନା କରି ପୂର୍ବରୁ ଏହାର ସ୍ଥିରତା ଏବଂ ମାପକାଠି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିସାରିଛି।
IT 2.0 ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବା ସହିତ, ଇଣ୍ଡିଆ ପୋଷ୍ଟ ଏକ ଆଧୁନିକ, ଟେକ୍ନୋଲୋଜି-ଚାଳିତ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀ ସଂସ୍ଥା ଭାବରେ ଏହାର ସ୍ଥିତିକୁ ପୁନଃନିର୍ଦ୍ଦେଶ କରୁଛି, ଏହାସହ ତାର ବିଶ୍ୱାସ ଏବଂ ଅତୁଳନୀୟ ପହଞ୍ଚର ଐତିହ୍ୟକୁ ବଜାୟ ରଖିଛି। APTର ସଫଳତା ଇଣ୍ଡିଆ ପୋଷ୍ଟର କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତତା ଏବଂ ଗ୍ରାମୀଣ-ସହର ଡିଜିଟାଲ୍ ବିଭାଜନକୁ ଦୂର କରିବା, ଆର୍ଥିକ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏବଂ ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକଙ୍କୁ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ସେବା ପ୍ରଦାନ କରିବା ପ୍ରତି ଏହାର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାର ପ୍ରମାଣ।