ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ‘‘ମନ୍ କି ବାତ୍” କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସାରା ଦେଶରେ ଘଟୁଥିବା ସକାରାତ୍ମକ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିବା ଏବଂ ଭାରତର ବିକାଶ ଯାତ୍ରାରେ ସକ୍ରିୟ ଭାବେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବା ଲାଗି ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଅନନ୍ୟ ମଞ୍ଚ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ।
ଏହି ମାସିକ ରେଡିଓ ଏପିସୋଡ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶିକ୍ଷା, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ପରିବେଶ, ନବସୃଜନ ଏବଂ ସମାଜ ସେବା ଭଳି କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ଭାରତୀୟଙ୍କ ପ୍ରେରଣାଦାୟୀ କାହାଣୀ ସେୟାର କରନ୍ତି। ସେ ଯୁବକ, କୃଷକ, ମହିଳା, କାରିଗର, ଉଦ୍ୟୋଗୀ, କ୍ରୀଡ଼ାବିତ୍ ଏବଂ ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ତୃଣମୂଳ ସ୍ତରର ପଦକ୍ଷେପ ଏବଂ ଗୋଷ୍ଠୀ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ପ୍ରୟାସ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ। ଏହି କାହାଣୀଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାୟତଃ ଦୁର୍ଗମ ଏବଂ ବିବିଧ ଅଞ୍ଚଳରୁ ଆସିଥାଏ, ଯାହା ରାଷ୍ଟ୍ରର ସମୃଦ୍ଧ ଏବଂ ସମାବେଶୀ ଭାବନାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରିଥାଏ। ‘‘ମନ୍ କି ବାତ୍” ମଧ୍ୟ ଦେଶର ମାଇଲଖୁଣ୍ଟ ଏବଂ ଇତିହାସର ଅନାଲୋଚିତ ନାୟକମାନଙ୍କ ଅବଦାନ ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷଣ କରିଥାଏ। ସମୟ ସହିତ, ‘ମନ୍ କି ବାତ୍’ ରାଷ୍ଟ୍ର ନିର୍ମାଣର ଏକ ଉପକରଣରେ ବିକଶିତ ହୋଇଛି, ଯାହା ଭାରତର ବିବିଧତା, ନମନୀୟତା ଏବଂ ସାମାଜିକ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ପାଳନ କରୁଥିବା କାହାଣୀ ମାଧ୍ୟମରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଆଲୋଚନାକୁ ରୂପ ଦେଇଛି।
‘‘ମନ୍ କି ବାତ୍” କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆକାଶବାଣୀ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ କୌଣସି ଅତିରିକ୍ତ ଖର୍ଚ୍ଚ ନକରି ବିଦ୍ୟମାନ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ସମ୍ବଳର ଲାଭ ଉଠାଯାଇଛି ଏବଂ ଏହା ଆରମ୍ଭ ହେବା ଦିନଠାରୁ ଏହା କୋଟି କୋଟି ଟଙ୍କାର ରାଜସ୍ୱ ଅର୍ଜନ କରିଛି।
ମନ୍ କି ବାତ୍ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସହିତ ଦର୍ଶକଙ୍କ ଯୋଗଦାନ ପାରମ୍ପରିକ ଏବଂ ଡିଜିଟାଲ୍ ପ୍ଲାଟଫର୍ମରେ ଏକାଧିକ ରୂପ ନେଇଥାଏ ।
ଦର୍ଶକଙ୍କ ଏକ ବଡ଼ ଅଂଶ ଆକାଶବାଣୀ (ଅଲ ଇଣ୍ଡିଆ ରେଡିଓ) ରେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଶୁଣିଥାନ୍ତି, ଯାହା ଏହାର ଜାତୀୟ ଏବଂ ଆଞ୍ଚଳିକ ନେଟୱାର୍କରେ ସିଧାସଳଖ ପ୍ରସାରଣ କରେ । ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷା ଦର୍ଶକଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା ସଂସ୍କରଣ ମଧ୍ୟ ପ୍ରସାରିତ ହୁଏ ।
ଏଥି ସହିତ, ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଦୂରଦର୍ଶନର ବିଭିନ୍ନ ଜାତୀୟ ଏବଂ ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷା ଚ୍ୟାନେଲରେ ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଥାଏ । ଦୂରଦର୍ଶନ ଚ୍ୟାନେଲଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟତୀତ, ଡିଡି ଫ୍ରି ଡିଶ୍ ୪୮ଟି ଆକାଶବାଣୀ ରେଡିଓ ଚ୍ୟାନେଲ ଏବଂ ୯୨ଟି ଘରୋଇ ଟେଲିଭିଜନ ଚ୍ୟାନେଲ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ, ଯାହା ଗ୍ରାମୀଣ ଏବଂ ଦୁର୍ଗମ ଅଞ୍ଚଳ ସମେତ ସାରା ଦେଶର ଦର୍ଶକଙ୍କ ପାଇଁ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ସୁଗମ କରିଥାଏ। ‘‘ମନ୍ କି ବାତ୍ ” ର ଭିଜୁଆଲ୍ ଫର୍ମାଟ୍ ଦର୍ଶକଙ୍କ ସହ ଯୋଡ଼ିହେବାର ଅନୁଭବକୁ ସକ୍ଷମ କରି, ସାମୂହିକ ପ୍ରତିଫଳନ ଏବଂ ଆଲୋଚନା ଦ୍ବାରା ଦର୍ଶକଙ୍କ ଯୋଗଦାନକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ।
ଡିଜିଟାଲ ପ୍ଲାଟଫର୍ମରେ ଦର୍ଶକଙ୍କ ଯୋଗଦାନ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଭାବେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ୟୁଟ୍ୟୁବ୍ ଚ୍ୟାନେଲରେ (ଯେପରିକି ପି.ଏମ୍.ଓ. ଇଣ୍ଡିଆ, ଏ.ଆଇ.ଆର୍., ଇତ୍ୟାଦି), ଏବଂ ପ୍ରସାର ଭାରତୀର ଓଟିଟି ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ୱେବ୍ସରେ, ତଥା ୨୬୦ରୁ ଅଧିକ ଆକାଶବାଣୀ ଚ୍ୟାନେଲ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା “ନ୍ୟୁଜଅନଏଆଇଆର୍” ମୋବାଇଲ୍ ଆପ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଲାଇଭ୍-ଷ୍ଟ୍ରିମିଂ ଏବଂ ଆର୍କାଇଭ୍ କରାଯାଇଥାଏ। ଏହା ପ୍ରସାର ଭାରତୀ, ପିବି ଏସ୍ଏଚ୍ଏବିଡି ର ନ୍ୟୁଜ୍ ଫିଡ୍ ସେବାରେ ମଧ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ଅନୁବନ୍ଧିତ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ଏବଂ ଚ୍ୟାନେଲଗୁଡ଼ିକରେ ବ୍ୟାପକ ପ୍ରସାରକୁ ସୁଗମ କରିଥାଏ।
ଫେସବୁକ୍, ଟ୍ୱିଟର/ଏକ୍ସ ଏବଂ ଇନଷ୍ଟାଗ୍ରାମ ସମେତ ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ମାଧ୍ୟମରେ ଭାରତ ଏବଂ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଦର୍ଶକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ବ୍ୟାପକ ଭାବେ ଉପଲବ୍ଧ। ନିୟମିତ ଶୁଣିବା ଏବଂ ଦେଖିବା ସହିତ, ନାଗରିକମାନେ ମାଇଗଭ୍ ପୋର୍ଟାଲ୍ ମାଧ୍ୟମରେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପାଇଁ ପରାମର୍ଶ ଦାଖଲ କରି, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଚିଠି କିମ୍ବା ଇମେଲ୍ ଲେଖି ଏବଂ ଭଏସ୍ ମେସେଜ୍ ରେକର୍ଡିଂ କରି ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ।
ସଂସ୍ଥାଗତ ଏବଂ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ, ବିଦ୍ୟାଳୟ, ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତ, ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଏବଂ ଏନଜିଓ ମାନେ ପ୍ରାୟତଃ ନାଗରିକ ସଚେତନତା ଏବଂ ଗୋଷ୍ଠୀଗତ ଆଲୋଚନାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ସାମୂହିକ ଶ୍ରବଣ କିମ୍ବା ଦର୍ଶନ ଅଧିବେଶନ ଆୟୋଜନ କରିଥାନ୍ତି।
ସୂଚନା ଓ ପ୍ରସାରଣ ଏବଂ ସଂସଦୀୟ ବ୍ୟାପାର ରାଷ୍ଟ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଡକ୍ଟର ଏଲ୍ ମୁରୁଗାନ ଆଜି ରାଜ୍ୟସଭାରେ ଏହି ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି।