ଏକ ଐତିହାସିକ ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ଲୋକସଭାରେ ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦର ବିଲ୍, ୨୦୨୫ ପାରିତ ହୋଇଛି । ଏହି ଆଇନ ଭାରତର ବନ୍ଦର ପ୍ରଶାସନର ଆଧୁନିକୀକରଣ କରିବ, ବାଣିଜ୍ୟ ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି କରିବ ଏବଂ ଏକ ବିଶ୍ୱ ସାମୁଦ୍ରିକ ନେତୃତ୍ବ ଭାବେ ଭାରତର ସ୍ଥିତିକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବ। ଏହି ବିଲ୍ ଆଗତ କରି କେନ୍ଦ୍ର ବନ୍ଦର, ଜାହାଜ ଚଳାଚଳ ଏବଂ ଜଳପଥ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ସର୍ବାନନ୍ଦ ସୋନୋୱାଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ବିଲ୍ ଔପନିବେଶିକ ଯୁଗର ନିୟମାବଳୀକୁ ବଦଳାଇ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ, ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ସାମୁଦ୍ରିକ କ୍ଷେତ୍ରର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଛି।
ଏହି ବିଲ୍ ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦର ଅଧିନିୟମ, ୧୯୦୮ ର ପୁରୁଣା ବ୍ୟବସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକୁ ଆଧୁନିକ ଏବଂ ସମସାମୟିକ ନିୟମାବଳୀ ସହିତ ବଦଳାଇଥାଏ। ବ୍ୟବସାୟିକ ସୁଗମତା (ଇଓଡିବି) ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଲାଗି ବନ୍ଦର ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସରଳ କରିବା ଏବଂ ପରିଚାଳନାକୁ ଡିଜିଟାଲ କରିବା ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ। ଏହି ଆଇନ ସ୍ଥାୟୀ ବନ୍ଦର ବିକାଶ ପାଇଁ ସବୁଜ ପଦକ୍ଷେପ, ପ୍ରଦୂଷଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଏବଂ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ପରିଚାଳନା ପ୍ରୋଟୋକଲକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରି ସ୍ଥିରତା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଥାଏ। ଅଧିକନ୍ତୁ, ଏହା ସମସ୍ତ ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦରରେ ସମାନ ସୁରକ୍ଷା ମାନକ ଏବଂ ଯୋଜନା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ସହିତ ସ୍ପଷ୍ଟ ଶୁଳ୍କ ନୀତି ଏବଂ ଉନ୍ନତ ନିବେଶ ଢାଞ୍ଚା ମାଧ୍ୟମରେ ବନ୍ଦର ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତାକୁ ଉନ୍ନତ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି।
ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦର ବିଲ୍, ୨୦୨୫ ମାଲ ପରିବହନକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ ଏବଂ ସଂଯୋଗ ବୃଦ୍ଧି କରି ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ ଖର୍ଚ୍ଚ ହ୍ରାସ କରିବ। ଏହି ବିଲ୍ ବନ୍ଦର ପରିଚାଳନା, ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ, ପଣ୍ୟାଗାର ଏବଂ ଆନୁସଙ୍ଗିକ ଶିଳ୍ପରେ ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି। ଅଧିକନ୍ତୁ, ବିଲ୍ ପ୍ରଦୂଷଣ ବିରୋଧୀ କଠୋର ପଦକ୍ଷେପ ଏବଂ ପରିବେଶ ଅନୁକୂଳ ବନ୍ଦର ଅଭ୍ୟାସକୁ ରେଖାଙ୍କିତ କରୁଛି ଯାହା ଏକ ସ୍ୱଚ୍ଛ ପରିବେଶରେ ଯୋଗଦାନ କରିବ । ରପ୍ତାନିକାରୀ ଏବଂ ଏମ୍ଏସ୍ଏମ୍ଇ ଗୁଡ଼ିକ ସୁବ୍ୟବସ୍ଥିତ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ ଉନ୍ନତ ଭିତ୍ତିଭୂମି, କମ୍ ବାଧାବିଘ୍ନ ଏବଂ ସୁଗମ ପରିଚାଳନା ଦ୍ୱାରା ଉପକୃତ ହେବେ।
“ଏହି ବିଲ୍ ପରିବେଶର ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଗୋଷ୍ଠିକୁ ସଶକ୍ତ କରିବା ସହିତ ଭାରତର ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକୁ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତାମୂଳକ କରିବା ଦିଗରେ ଏକ ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ପଦକ୍ଷେପକୁ ଚିହ୍ନିତ କରିବ। ଏହା ମାନ୍ୟବର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ‘ସମୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ବନ୍ଦର’ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଛି ଏବଂ ଆମର ସାମୁଦ୍ରିକ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ରହିବା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବ ବୋଲି କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ସର୍ବାନନ୍ଦ ସୋନୋୱାଲ କହିଛନ୍ତି।
ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ, ଏହି ବିଲ୍ ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱ ସହିତ ଅଧିକ ସ୍ୱାୟତ୍ତତା ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ, ଯାହା ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକୁ ଏକ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଢାଞ୍ଚା ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତାମୂଳକ ଶୁଳ୍କ ସ୍ଥିର କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥାଏ। ଏହା ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ବନ୍ଦର ବିକାଶ ପାଇଁ ସମନ୍ୱିତ ଯୋଜନା ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିବ, ମାଲପରିବହନ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଉନ୍ନତ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ସଂଯୋଗ ନିଶ୍ଚିତ କରିବ । ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଜଳପଥ ଏବଂ ବହୁମୁଖୀ ପରିବହନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସହିତ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ଏକୀକରଣ ସହିତ ଉପକୂଳ ପରିବହନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବାର ମଧ୍ୟ ପରିକଳ୍ପନା କରାଯାଇଛି। ଏହି ବିଲ୍ ପାଣ୍ଠିରେ ନମନୀୟତା ପ୍ରଦାନ କରେ, ସରକାରୀ-ଘରୋଇ ସହଭାଗିତା (ପିପିପି) ଏବଂ ବନ୍ଦର ପ୍ରକଳ୍ପରେ ବିଦେଶୀ ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗ ପାଇଁ ସ୍ପଷ୍ଟ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବ ।
ଏହି ବିଲ୍ ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଦୃଢ ସଂସ୍ଥାଗତ ଢାଞ୍ଚା ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥାଏ । ଉଭୟ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ସାମୁଦ୍ରିକ ରାଜ୍ୟ ବିକାଶ ପରିଷଦ (ଏମ୍. ଏସ୍. ଡି. ସି.) ଜାତୀୟ ବନ୍ଦର ବିକାଶ ରଣନୀତିର ସମନ୍ୱୟ ରକ୍ଷା କରିବ। କ୍ଷୁଦ୍ର ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରଭାବୀ ଢଙ୍ଗରେ ପରିଚାଳନା କରିବା ଲାଗି ରାଜ୍ୟ ସାମୁଦ୍ରିକ ବୋର୍ଡଗୁଡ଼ିକର କ୍ଷମତା ସୁଦୃଢ଼ ହେବ, ଯେତେବେଳେ କି ବିବାଦ ସମାଧାନ କମିଟିଗୁଡ଼ିକ ବନ୍ଦର, ବ୍ୟବହାରକାରୀ ଏବଂ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦର ସମାଧାନକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବେ।
ଏହି ଅବସରରେ ଉଦବୋଧନ ଦେଇ କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ସର୍ବାନନ୍ଦ ସୋନୋୱାଲ କହିଛନ୍ତି, “ଏହି ବିଲର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ସମବାୟ ସଂଘୀୟ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା, କାରଣ ସାମୁଦ୍ରିକ ରାଜ୍ୟ ବିକାଶ ପରିଷଦ (ଏମ୍. ଏସ୍. ଡି. ସି.) ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ମତଭେଦ ଦୂର କରିବା ଏବଂ ଆମ ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକର ସାମଗ୍ରିକ ବିକାଶ ପାଇଁ ଏକ ସୁଗମ ମାର୍ଗ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା। ଏହି ବିଲ୍ ରାଜ୍ୟ ସାମୁଦ୍ରିକ ବୋର୍ଡ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥାଏ ଯାହା ବନ୍ଦର ବିକାଶ ପାଇଁ ଏକ ବ୍ୟାପକ ଢାଞ୍ଚାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇ କ୍ଷୁଦ୍ର ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଭାବରେ ପରିଚାଳନା କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ ଜୀଙ୍କ ଗତିଶୀଳ ନେତୃତ୍ୱରେ, ଆମେ ଏକ ଇକୋସିଷ୍ଟମ୍ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛୁ ଯାହା ୨୦୪୭ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତକୁ ଶୀର୍ଷ ବିଶ୍ୱ ସାମୁଦ୍ରିକ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ହେବାକୁ ପ୍ରେରିତ କରି ବିକଶିତ ଭାରତର ସାମୁଦ୍ରିକ ସାମର୍ଥ୍ୟକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ଆମର ଇକୋସିଷ୍ଟମକୁ ସଶକ୍ତ କରିବ।
ସ୍ଥିରତା ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏହି ବିଲ୍ ସମସ୍ତ ବନ୍ଦରରେ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ଗ୍ରହଣ ଏବଂ ପରିଚାଳନା ସୁବିଧା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରିବ । ଏହା ମଧ୍ୟ ଏମଏଆରପିଓଏଲ ଏବଂ ବାଲାଷ୍ଟ ୱାଟର ମ୍ୟାନେଜମେଣ୍ଟ ଭଳି ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମ୍ମେଳନ ଅନୁରୂପ କଠୋର ପ୍ରଦୂଷଣ ନିବାରଣ ପଦକ୍ଷେପ ଲାଗୁ କରିଥାଏ। ପ୍ରତ୍ୟେକ ବନ୍ଦରରେ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଜରୁରୀକାଳୀନ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଯୋଜନା ଆବଶ୍ୟକ ହେବ, ଯେତେବେଳେ କି ଅକ୍ଷୟ ଶକ୍ତି ଏବଂ ଉପକୂଳ ଶକ୍ତି ପ୍ରଣାଳୀର ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ନିର୍ଗମନ ହ୍ରାସ କରିବାରେ ଏବଂ ପରିବେଶ ସ୍ଥିରତା ବୃଦ୍ଧି କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ।
“ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଭାରତୀୟ ସାମୁଦ୍ରିକ କ୍ଷେତ୍ର ଭାରତର ଆର୍ଥିକ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ବାହକ ହୋଇଛି। ସାଗରମାଲା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଏବଂ ମାରିଟାଇମ ଇଣ୍ଡିଆ ଭିଜନ ୨୦୩୦ ଭଳି ସରକାରଙ୍କ ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକ ବନ୍ଦର ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ବିକାଶ, ବୈଶ୍ୱିକ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା ଏବଂ ପରିବେଶ ପରିଚାଳନା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଛନ୍ତି। ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦର ବିଲ୍, ୨୦୨୫ ଏହି ପ୍ରୟାସ ଉପରେ ଆଧାରିତ, ଯାହା ଭାରତର ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକୁ ନିରନ୍ତର ଆର୍ଥିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ବାଣିଜ୍ୟର ଇଞ୍ଜିନରେ ବିକଶିତ କରିବା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିଥାଏ ” ବୋଲି ଶ୍ରୀ ସର୍ବାନନ୍ଦ ସୋନୋୱାଲ କହିଥିଲେ।
ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦର ବିଲ୍, ୨୦୨୫ ହେଉଛି ଏକ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ଆଇନ ଯାହା ଭାରତର ଆଇନଗତ ଢାଞ୍ଚାକୁ ବିଶ୍ୱ ବାଣିଜ୍ୟ ଅଭ୍ୟାସ, ସର୍ବୋତ୍ତମ ଅଭ୍ୟାସ ଏବଂ ଜାତୀୟ ପ୍ରାଥମିକତା ସହିତ ଯୋଡ଼ିଥାଏ। ଦକ୍ଷତା, ସ୍ଥିରତା ଏବଂ ସମାବେଶୀତା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଇ, ଏହି ବିଲ୍ ଭାରତର ସାମୁଦ୍ରିକ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଆଗାମୀ ଦଶନ୍ଧି ଧରି ବିଶ୍ୱ ଅର୍ଥନୀତିରେ ନିରନ୍ତର ସଫଳତା ଏବଂ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ସ୍ଥାନିତ କରିବ।